■ Wykłady na studiach magisterskich (od roku 2008/2009)

  • Treść zajęć: CHARYTOLOGIA

    Treść merytoryczna: biblijne podstawy nauki o łasce, istota łaski Bożej, łaska Boża w misteriach chrześcijańskich, teologiczne błędy w rozumieniu istoty łaski, najważniejsze wypowiedzi Magisterium Kościoła.

    Literatura: Pismo Święte; Katechizm Kościoła Katolickiego, nr 1987-2029; Breviarium Fidei. Wybór doktrynalnych wypowiedzi Kościoła, red. I. Bokwa, Poznań 2007; Bartnik, C. S., Dogmatyka katolicka. O łasce Bożej, Lublin 2003, t. 2, 495-584; Kraus, G., Nauka o łasce – zbawienie jako łaska (PTD t. IX), przeł. W. Szymona, Kraków 1999; Wołyniec W., Personalistyczna interpretacja łaski na przykładzie Macieja Józefa Scheebena i niemieckiej charytologii XIX wieku, Wrocław 2003; Wołyniec W., Łaska. Ujęcie systematyczne, EK t. 11, 395-398. W. Wołyniec, Pełnia łaski w Chrystusie, Wrocław 2011.

    Tezy do egzaminu:

    1. Starotestamentowe objawienie łaski
    2. Sprawiedliwość i miłosierdzie
    3. Przymiot łaskawości (channun) i metaforyczne wyobrażenie łaski
    4. Łaska jako wydarzenie zbawcze
    5. Łaska w osobie Jezusa Chrystusa
    6. Słowa i czyn Łaski
    7. Łaska w pierwszych dziełach św. Augustyna
    8. Łaska w traktatach o łasce św. Augustyna (zarys ogólny)
    9. Nowe Prawo i łaska według św. Tomasza z Akwinu
    10. Konieczność łaski i jej istota w Sumie Teologicznej św. Tomasza z Akwinu
    11. Rodzaje (podział) łaski według św. Tomasza z Akwinu
    12. Skutki łaski i zasługa według św. Tomasza z Akwniu
    13. Błędne interpretacje łaski w starożytności chrześcijańskiej
    14. Błędy w nauce o łasce w XVI i XVII wieku
    15. Nauka o łasce starożytnych synodów
    16. Nauka o łasce Soboru Trydenckiego
    17. Określenia łaski i jej podział według Katechizmu Kościoła Katolickiego
    18. Istota łaski we współczesnym rozumieniu
    19. Przemiana ludzkiej osoby w wydarzeniu łaski
    20. Łaska w misterium stworzenia i upadku
    21. Łaska w misterium Wcielenia i Kościoła
    22. Łaska w misterium Odkupienia i życia wiecznego
    23. Próby interpretacji łaski w „teologii odgórnej”
    24. Próby interpretacji łaski w „teologii oddolnej”

  • Treść zajęć: PNEUMATOLOGIA

    Treść merytoryczna: biblijne podstawy nauki o Duchu Świętym, systematyczny wykład prawd o Duchu Świętym w pełni Objawienia, błędy dogmatyczne i wypowiedzi Magisterium Kościoła.

    Literatura: Pisma Święte; Breviarium Fidei. Wybór doktrynalnych wypowiedzi Kościoła, red. I. Bokwa, Poznań 2007; Jan Paweł II, Encyklika O Duchu Świętym w życiu Kościoła i świata (Dominum et vivificantem), Rzym 18 maja 1986; Pełna jest ziemia Twego Ducha, Panie, Oficjalny Dokument Komisji Teologiczno-Historycznej Wielkiego Jubileuszu Roku 2000, przeł. J. D. Szczurek, Katowice 1997; Bartnik C. S., Dogmatyka katolicka. Traktat VI. O Duchu Świętym (Pneumatologia), t. 1, Lublin 2000; Cantalamessa R., Gaeta S., Tchnienie Ducha, przeł. K. Kozak, Częstochowa 1998; Congar Y., Wierzę w Ducha Świętego. Duch Święty w „ekonomii”, t. 1, przeł. A. Paygert, Warszawa 1995; Congar Y., Wierzę w Ducha Świętego. „Panem jest Duch i daje życie” (2Kor 3, 17), t. 2, przeł. L. Rutowska, Warszawa 1995; Congar Y., Wierzę w Ducha Świętego. Rzeka życia płynie na Wschodzie i na Zachodzie (Ap 22, 1), t. 3, przeł. L. Rutowska, Warszawa 1996; Liszka P., Duch Święty, który od Ojca (i Syna) pochodzi, Wrocław 2000; Wołyniec W., Duch Święty i Kościół w pełni Objawienia, Wrocław 2008.

    Tezy do egzaminu:

    1. Duch Święty w wydarzeniu Wcielenia
    2. Duch Święty w wydarzeniu Nawiedzenia
    3. Duch Święty w wydarzeniu Narodzenia Jana Chrzciciela i Ofiarowania Jezusa
    4. Duch Święty w wydarzeniu Chrztu Jezusa
    5. Duch Święty w wypowiedzi Jezusa w synagodze w Nazarecie
    6. Nauczyciel Prawdy
    7. Duch zaspokajający pragnienie
    8. Pocieszyciel
    9. Posłanie i pochodzenie Ducha
    10. Duch w wydarzeniu Pięćdziesiątnicy i w życiu pierwotnego Kościoła
    11. Duch Święty w teologii św. Pawła
    12. Bóstwo Ducha Świętego w wypowiedziach Kościoła
    13. Pochodzenie Ducha Świętego w wypowiedziach Kościoła

  • Treść zajęć: O BOGU JEDYNYM W TRÓJCY (De Deo Uno et Trino)

    Treść merytoryczna: poznawanie Boga objawiającego się w Jezusie Chrystusie, omówienie definicji dogmatycznych o Bogu Jedynym, poznawanie misterium Trójcy w pełni Objawienia, omówienie definicji dogmatycznych, błędy doktrynalne, aktualizacja nauki o Bogu jedynym w Trójcy.

    Literatura: Pisma Święte; Breviarium Fidei. Wybór doktrynalnych wypowiedzi Kościoła, red. I. Bokwa, Poznań 2007; Buxakowski J., Bóg jedyny w Trójcy Osób, Pelplin 2006; Bartnik C. S., Dogmatyka katolicka, t. 1, Lublin 2000; Szymik J., Traktat o Bogu Jedynym, w: Dogmatyka, t. 3, Warszawa 2006; Ratzinger J., Bóg Jezusa Chrystusa, przekład J. Zychowicz, Kraków 1995; Brauning W., Podręcznik Teologii Dogmatycznej. Nauka o Bogu, Kraków 1999; Jaskóła P., O Bogu chrześcijan, Opole 2003; Spidlik T., Zanurzeni w Trójcy, Kraków 2003; Cantalamessa R., Kontemplując Trójcę, Kraków 2003; Courth F., Bóg trójjedynej miłości, Poznań 1997; Szczurek J. D., Bóg Ojciec w tajemnicy Trójcy Świętej. Elementy patrylogii, Kraków 2003; Wołyniec W., Objawienie jedynego Boga w Trójcy, Wrocław 2008.

    Tezy do egzaminu:

    Część 1:

    1. ródło poznania Boga
    2. Poznanie Boga w pełni Objawienia
    3. Warunki poznania Boga
    4. Obraz Boga przychodzącego we Wcieleniu
    5. Obraz Boga wszechmocnego i „słabego”
    6. Obraz Boga bliskiego i „dalekiego”
    7. Obraz Boga niezmiennego i „zmiennego”
    8. Bóg jako Logos
    9. Obraz Boga w wydarzeniu kuszenia na pustyni Jezusa
    10. Bóg, który jest miłością
    11. Bóg, który naucza
    12. Bóg, który jest prawdą
    13. Bóg zbawiający
    14. Opatrzność Boża
    15. Bóg, który jest święty
    16. Obraz Boga w nauczaniu Jezusa w świątyni
    17. Objawienie imienia Boga
    18. Bóg, który jest życiem
    19. Jedność Boga
    20. Bóg w wydarzeniu Męki i Śmierci Jezusa
    21. Obraz Boga w wypowiedziach Magisterium Kościoła

    Część 2:

    1. Trójca w wydarzeniu Wcielenia według św. Jana
    2. Trójca Święta w wydarzeniu Wcielenia według św. Łukasza
    3. Trójca Święta w wydarzeniu Wcielenia według św. Mateusza
    4. Trójca Święta w wydarzeniu Ofiarowania
    5. Trynitofania w czasie Chrztu Pańskiego
    6. Trójca Święta a nowe stworzenie i sakrament chrztu
    7. Objawienie Ojca w tradycji synoptycznej
    8. Objawienie Syna w tradycji synoptycznej
    9. Objawienie Ducha w tradycji synoptycznej
    10. Relacja między Synem i Ojcem w tradycji synoptycznej
    11. Relacja między Synem i Duchem w tradycji synoptycznej
    12. Relacja między Ojcem i Duchem w tradycji synoptycznej
    13. Relacja między Duchem i Ojcem w tradycji janowej
    14. Relacja między Duchem i Synem w tradycji janowej
    15. Relacja między Ojcem i Synem w tradycji janowej
    16. Objawienie Trójcy w wydarzeniu Krzyża
    17. Objawienie Trójcy po Zmartwychwstaniu
    18. Związek Trójcy z Kościołem według św. Pawła
    19. Szczególne działania Trójcy w Kościele i w świecie
    20. Misterium Trójcy w liturgii Kościoła i w przed-nicejskich dokumentach Magisterium
    21. Próby wyrażenia misterium Trójcy w okresie patrystycznym
    22. Herezje trynitarne
    23. Pierwsze sformułowania dogmatyczne
    24. Trynitologia św. Augustyna
    25. Trynitologia św. Tomasza z Akwinu
    26. Trynitologia Ryszarda od św. Wiktora
    27. Nauka Soboru Laterańskiego IV i Florenckiego
    28. Współczesne kierunki interpretacji dogmatu trynitarnego

  • Treść zajęć: MARIOLOGIA

    Treść merytoryczna: prawdy maryjne w pełni Objawienia, interpretacja biblijnych tekstów mariologicznych, omówienie definicji dogmatycznych, aktualizacja prawd mariologicznych.

    Literatura: Pismo Święte; Breviarium Fidei. Wybór doktrynalnych wypowiedzi Kościoła, red. I. Bokwa, Poznań 2007; Sobór Watykański II, Lumen Gentium, rozdział VIII; Jan Paweł II, Encyklika Redemptoris Mater; Cz. S. Bartnik, Dogmatyka katolicka, t. 2, Lublin 2003, str. 271-497; J. Buxakowski, Maryja, Matka Boga i Matka Kościoła, Pelplin 2004; T. Spidlik, Matka Boża, Kraków 2004; E. Adamiak, Mariologia, Poznań 2003; L. Scheffczyk, Maryja. Matka i Towarzyszka Chrystusa, Kraków 2004; B. Forte, Maryja Ikona Tajemnicy, Warszawa 1999; F. Courth, P. Neper, Podręcznik teologii dogmatycznej. Mariologia. Eklezjologia, Kraków 1999; Wołyniec W., Maryja w pełni Objawienia, Wrocław 2007.

    Tezy do egzaminu:

    1. Maryja w wydarzeniu Wcielenia
    2. Pełna łaski
    3. Dziewicze macierzyństwo Maryi
    4. Znaczenie dziewiczego macierzyństwa Maryi
    5. Maryja w wydarzeniu Nawiedzenia
    6. Maryja Arka Przymierza
    7. Maryja jako Świadek Nowego Przymierza
    8. Maryja w wydarzeniu Narodzenia Jezusa
    9. Uczennica Jezusa Chrystusa
    10. Maryja w świątyni
    11. Maryja w wydarzeniu wesela w Kanie
    12. Pośrednictwo Maryi
    13. Maryja podczas publicznej działalności Jezusa
    14. Maryja w wydarzeniu Krzyża
    15. Matka Kościoła
    16. Maryja po wydarzeniach paschalnych
    17. Nauka o Dziewictwie Maryi w żywej Tradycji Kościoła
    18. Nauka o Bożym Macierzyństwie w żywej Tradycji Kościoła
    19. Niepokalane Poczęcie NMP
    20. Wniebowzięcie NMP
    21. Teologiczne motywy dogmatu Wniebowzięcia

■ Wykłady na I i II roku studiów licencjacko-doktoranckich

  • Treść zajęć: TEOLOGIA SYNODÓW I SOBORÓW KOŚCIOŁA
  • Treść merytoryczna: Wykłady na I i II roku studiów licencjacko-doktoranckich dotyczą doktrynalnych wypowiedzi Magisterium Kościoła w chronologicznym porządku od pierwszych wieków chrześcijaństwa. Teksty dokumentów synodalnych i soborowych są analizowane według najnowszych zasad hermeneutyki magisterialnej ze szczególnym uwzględnieniem biblijnego fundamentu wypowiedzi doktrynalnej. Celem wykładu jest ukazanie aktualności synodalnych i soborowych sformułowań dogmatycznych.

    Literatura: Acta synodalia ab anno 50 ad annum 381 (Dokumenty synodów od 50 do 381 roku), t. I, układ i oprac. A. Baron, H. Pietras, Kraków 2006; Acta synodalia ab anno 381 ad annum 431 (Dokumenty synodów od 381 do 431 roku), t. IV, układ i oprac. A. Baron, H. Pietras, Kraków 2010; Dokumenty soborów powszechnych. Tekst grecki, łaciński, polski, t. I-IV, układ i oprac. A. Baron, H. Pietras, Kraków 2003; Breviarium Fidei. Wybór doktrynalnych wypowiedzi Kościoła, oprac. S. Głowa, I. Bieda, Poznań 1997; Breviarium Fidei. Wybór doktrynalnych wypowiedzi Kościoła, red. I. Bokwa, Poznań 2007; Handbuch der Dogmengeschichte, red. M. Schmaus, A. Grillmeier, L. Scheffczyk (Freiburg 1971-); Histoire des dogmes, red. Bernard Sesboüé (Paris 1994-); Historia dogmatów (przekł. P. Rak), t. 1: Bóg zbawienia; t. 2: Człowiek i jego zbawienie; t. 3: Znaki zbawienia; t. 4: Słowo zbawienia; Interpretacja dogmatów (1988), w: Od wiary do teologii. Dokumenty Międzynarodowej Komisji Teologicznej 1969-1996, red. J. Królikowski, Kraków 2000, 273-300; Wołyniec W., Reinterpretacja doktrynalnych wypowiedzi Magisterium Kościoła od 50 do 325 roku, Wrocław 2011.

    Tezy do egzaminu (semestr I):

    1. Współczesne rozumienie dogmatu chrześcijańskiego.
    2. Wypowiedzi doktrynalne Magisterium Kościoła i ich rodzaje.
    3. Hermeneutyka magisterialna.
    4. Dekret Apostołów jako wypowiedź magisterialna.
    5. Teologiczny sens Dekretu Apostołów.
    6. Aktualizacja nauki Synodu Jerozolimskiego.
    7. Egzegeza dokumentu Synodu w Azji Mniejszej (245).
    8. Wiara jako poznanie w świetle dokumentu Synodu w Azji Mniejszej (245).
    9. Wiara w jednego Boga na podstawie Bar 3,36-38 i Rz 9,5.
    10. Wiara w Jezusa Chrystusa na podstawie 1J 2,23; 5,12; 2J 9.
    11. Autorytet Boskich Pism.
    12. Aktualność nauki Synodu w Azji Mniejszej (245).
    13. Biblijny fundament nauki o duszy na Synodzie w Arabii (246-250).
    14. Nieśmiertelność duszy na podstawie Mt 10,28.
    15. Dusza w teologii św. Pawła.
    16. Trychotomiczna struktura człowieka według Orygenesa.
    17. Dusza według Orygenesa.
    18. Nieśmiertelność duszy według Orygenesa.
    19. Aktualność nauki Synodu w Arabii
    20. Sytuacja osoby po śmierci.

    Tezy do egzaminu (semestr II):

    1. Konieczność chrztu dzieci w nauce Synodów w Kartaginie
    2. Chrzest jako duchowe obrzezanie w nauce Synodów w Kartaginie
    3. Ważność chrztu w nauce Synodów w Kartaginie
    4. Znaki sakramentalne w nauce Synodów w Kartaginie
    5. Aktualizacja nauki o chrzcie Synodów w Kartaginie
    6. Kościół jako communicatio et pax w nauce Synodów w Kartaginie
    7. Nauka o jedności Kościoła na Synodach w Kartaginie
    8. Nauka o Antychryście na Synodach w Kartaginie
    9. Aktualizacja nauki o Kościele Synodów w Kartaginie
    10. Teologiczne terminy określajšce Boga na Synodzie w Rzymie (263)
    11. Biblijne podstawy nauki o Bogu w Trójcy na Synodzie w Rzymie
    12. Wieczność Syna w nauce Synodu w Rzymie
    13. Zrodzenie Syna w nauce Synodu w Rzymie
    14. Aktualizacja nauki Synodu w Rzymie
    15. Aktualizacja nauki Synodu w Aleksandrii (323)
    16. Aktualizacja nauki Synodu w Antiochii (325)

■ Wykłady do roku akademickiego 2008/2009

  • Treść zajęć: MARIOLOGIA
  • Struktura wykładu: odkrywanie prawd wiary o Maryi w świetle Pełni Objawienia w Jezusie Chrystusie - omówienie definicji mariologicznych w świętej Tradycji - systematyzacja i aktualizacja prawd mariologicznych.

    Literatura: Sobór Watykański II, Lumen Gentium, rozdział VIII; Jan Paweł II, Encyklika Redemptoris Mater; Cz. S. Bartnik, Dogmatyka katolicka, t. 2, Lublin 2003, str. 271-497; J. Buxakowski, Maryja, Matka Boga i Matka Kościoła, Pelplin 2004; T. Spidlik, Matka Boża, Kraków 2004; E. Adamiak, Mariologia, Poznań 2003; L. Scheffczyk, Maryja. Matka i Towarzyszka Chrystusa, Kraków 2004; B. Forte, Maryja Ikona Tajemnicy, Warszawa 1999; F. Courth, P. Neper, Podręcznik teologii dogmatycznej. Mariologia. Eklezjologia, Kraków 1999.


  • Treść zajęć: O BOGU JEDYNYM (De Deo Uno)
  • Struktura wykładu: poznawanie Boga objawiającego się w Jezusie Chrystusie według schematu „ingressus-progressus-egressus” (wejście - kroczenie na przodzie - wyjście). Poznawanie definicji dogmatycznych - systematyzacja prawd o Bogu Jedynym - próba wyrażania prawd wiary językiem metafor.

    Literatura: Cz. S. Bartnik, Dogmatyka katolicka, t. 1, Lublin 2000, str. 17-163; W. Breuning, Podręcznik Teologii Dogmatycznej. Nauka o Bogu, Kraków 1999; P. Jaskóła, O Bogu chrześcijan, Opole 2003; T. Węcławski, Królowanie Boga. Trzy objaśnienia wyznania wiary Kościoła, Poznań 2004.


  • Treść zajęć: TRYNITOLOGIA (De Deo Trino)
  • Struktura wykładu: poznawanie misterium Trójcy w świetle Pełni Objawienia w Osobie Jezusa Chrystusa - rozwój definicji dogmatycznych - systematyzacja i aktualizacja nauki o Trójcy Świętej.

    Literatura: Cz. S. Bartnik, Dogmatyka katolicka, t. 1, Lublin 2000, str.163-247; T. Spidlik, Zanurzeni w Trójcy, Kraków 2003; R. Cantalamessa, Kontemplując Trójcę, Kraków 2003; F. Courth, Bóg trójjedynej miłości, Poznań 1997; J. D. Szczurek, Bóg Ojciec w tajemnicy Trójcy Świętej. Elementy patrologii, Kraków 2003.

■ Ćwiczenia do roku akademickiego 2008/2009

  • Treść zajęć: CHRYSTOLOGIA
  • Struktura ćwiczeń: indywidualna praca nad tekstem - praca w grupach - wspólne omówienie i podsumowanie pracy. Stosowanie innych form zajęć z wykorzystaniem współczesnych metod pracy w grupie.

    Literatura: Pismo święte; Breviarium Fidei. Wybór Doktrynalnych wypowiedzi Kościoła, oprac. S. Głowa, I. Bieda; Sobór Watykański II, Dokumenty; Dokumenty Soborów Powszechnych, t. 1-4, oprac. A. Baron, H. Pietras; św. Tomasz z Akwinu, Suma Teologiczna, tłum. P. Bełch; Katechizm Kościoła Katolickiego, Poznań 1994.


  • Treść zajęć: MARIOLOGIA
  • Struktura ćwiczeń: indywidualna praca nad tekstem - praca w grupach - wspólne omówienie i podsumowanie pracy. Stosowanie innych form zajęć z wykorzystaniem współczesnych metod pracy w grupie.

    Literatura: Pismo święte; Breviarium Fidei. Wybór Doktrynalnych wypowiedzi Kościoła, oprac. S. Głowa, I. Bieda; Sobór Watykański II, Dokumenty; Dokumenty Soborów Powszechnych, t. 1-4, oprac. A. Baron, H. Pietras; św. Tomasz z Akwinu, Suma Teologiczna, tłum. P. Bełch; Katechizm Kościoła Katolickiego, Poznań 1994; Siostra Łucja mówi o Fatimie, oprac. L. Kondor, Fatima 1989; M. Stojic, Rozniecanie ognia, Kraków 2004.


  • Treść zajęć: O BOGU JEDYNYM (De Deo Uno)
  • Struktura ćwiczeń: indywidualna praca nad tekstem - praca w grupach - wspólne omówienie i podsumowanie pracy. Stosowanie innych form zajęć z wykorzystaniem współczesnych metod pracy w grupie.

    Literatura: Pismo święte; Breviarium Fidei. Wybór Doktrynalnych wypowiedzi Kościoła, oprac. S. Głowa, I. Bieda; Sobór Watykański II, Dokumenty; Dokumenty Soborów Powszechnych, t. 1-4, oprac. A. Baron, H. Pietras; św. Tomasz z Akwinu, Suma Teologiczna, tłum. P. Bełch; Katechizm Kościoła Katolickiego, Poznań 1994.


  • Treść zajęć: TRYNITOLOGIA (De Deo Trino)
  • Struktura ćwiczeń: indywidualna praca nad tekstem - praca w grupach - wspólne omówienie i podsumowanie pracy. Stosowanie innych form zajęć z wykorzystaniem współczesnych metod pracy w grupie.

    Literatura: Pismo święte; Breviarium Fidei. Wybór Doktrynalnych wypowiedzi Kościoła, oprac. S. Głowa, I. Bieda; Sobór Watykański II, Dokumenty; Dokumenty Soborów Powszechnych, t. 1-4, oprac. A. Baron, H. Pietras; św. Tomasz z Akwinu, Suma Teologiczna, tłum. P. Bełch; Katechizm Kościoła Katolickiego, Poznań 1994.


  • Treść zajęć: CHARYTOLOGIA (O łasce Bożej)
  • Struktura ćwiczeń: indywidualna praca nad tekstem - praca w grupach - wspólne omówienie i podsumowanie pracy. Stosowanie innych form zajęć z wykorzystaniem współczesnych metod pracy w grupie.

    Literatura: Pismo święte; Breviarium Fidei. Wybór Doktrynalnych wypowiedzi Kościoła, oprac. S. Głowa, I. Bieda; Sobór Watykański II, Dokumenty; Dokumenty Soborów Powszechnych, t. 1-4, oprac. A. Baron, H. Pietras; Św. Augustyn, Łaska. Wiara. Przeznaczenie, tłum. W. Borowicz, Poznań-Warszawa-Lublin 1970; św. Tomasz z Akwinu, Suma Teologiczna, tłum. P. Bełch; Katechizm Kościoła Katolickiego, Poznań 1994.


  • Treść zajęć: ESCHATOLOGIA
  • Struktura ćwiczeń: indywidualna praca nad tekstem - praca w grupach - wspólne omówienie i podsumowanie pracy. Stosowanie innych form zajęć z wykorzystaniem współczesnych metod pracy w grupie.

    Literatura: Pismo święte; Breviarium Fidei. Wybór Doktrynalnych wypowiedzi Kościoła, oprac. S. Głowa, I. Bieda; Sobór Watykański II, Dokumenty; Dokumenty Soborów Powszechnych, t. 1-4, oprac. A. Baron, H. Pietras; św. Tomasz z Akwinu, Suma Teologiczna, tłum. P. Bełch; Katechizm Kościoła Katolickiego, Poznań 1994; W trosce o pełnię wiary. Dokumenty Kongregacji Nauki Wiary 1966-1994, Tarnów 1995.

© Ks. Włodzimierz Wołyniec
ul. Katedralna 4/5
50-328 Wrocław
wladimir@pwt.wroc.pl
tel. kom. 602-523-210